Context onderzoek

Wat is de aanleiding van ons onderzoek? 

In 2021 werd een wetsvoorstel inzake hoffelijkheidslichten ingediend in de Kamer van Volksvertegenwoordigers. Dit wetsvoorstel beoogt de installatie van hoffelijkheidslichten in de persoonlijke wagens van de vrijwilligers van brandweer en civiele veiligheid.

In opdracht van FOD Mobiliteit en Vervoer, kreeg Vias institute, een onafhankelijk kennisinstituut dat handelt als een referentie voor burgers, publieke overheden en bedrijven om de verkeersveiligheid, mobiliteit, veiligheid te verbeteren, de opdracht om een studie uit te voeren naar de haalbaarheid van het gebruik van hoffelijkheidslichten bij brandweervrijwilligers.

Wat zijn hoffelijkheidslichten? 

Hoffelijkheidslichten zijn groene knipperlichten in de persoonlijke voertuigen van hulpverleners die onderweg zijn naar een dringende interventie. Door deze hoffelijkheidslichten zouden deze wagens duidelijker herkenbaar worden voor de overige weggebruikers. Door hoffelijk te zijn naar deze bestuurders en hun voorrang te verlenen waar het kan, zouden ze in theorie sneller op hun bestemming moeten aankomen.  

Waarom hoffelijkheidslichten voor brandweervrijwilligers? 

Vrijwilligers zijn thuis van wacht. Eens ze opgeroepen worden voor een dringende interventie, moeten zij zich zo snel mogelijk van hun huis naar de kazerne verplaatsen. Deze verplaatsing doen ze door middel van hun persoonlijke wagen. Eenmaal aangekomen aan de kazerne, wordt een prioritair voertuig gebruikt om te rijden naar de plaats van interventie. Tijdens hun rit naar de kazerne is het voor weggebruikers niet duidelijk dat deze vrijwilligers onderweg zijn naar een noodoproep. 

Bovenvermeld wetsvoorstel beoogt de persoonlijke wagens van de vrijwilligers meer herkenbaar te maken en de overige weggebruikers uit te nodigen om de wagens uitgerust met groene lichten een vlotte voorrang te verlenen. Zo zouden de vrijwilligers de kazerne sneller bereiken. Bijgevolg zouden ze sneller op de plek van interventie aankomen.

Wat betekent dit concreet?

In het kader van deze studie voeren we een pilootproject uit. Hierin zullen we we het effect van hoffelijkheidslichten meten aan de hand van verschillende methoden. De hoffelijkheidslichten worden geïnstalleerd op het dasboard van de persoonlijke voertuigen van de vrijwilligers. De lichten mogen slechts geactiveerd worden wanneer de vrijwilligers onderweg zijn naar de kazerne in functie van een noodoproep.  De groene knipperlichten dienen als een uitnodiging ten aanzien van de overige weggebruikers om hoffelijk gedrag te vertonen ten aanzien van de vrijwilligers. Dit betekent voorrang verlenen waar mogelijk.

Zijn voertuigen uitgerust met hoffelijkheidslichten prioritaire voertuigen? 

Voertuigen die uitgerust zijn met hoffelijkheidslichten, zijn géén prioritaire voertuigen. De bestuurders ervan moeten altijd de wegcode respecteren. De overige weggebruikers worden uitgenodigd om voorrang te verlenen waar mogelijk, maar zijn hier geenszins toe verplicht. 

Zijn hoffelijkheidslichten legaal?

Het is vandaag verboden om hoffelijkheidslichten te gebruiken op de openbare weg. In het kader van onze pilootstudie werd een federale toelating verleend aan de brandweerkorpsen die deelnemen aan deze pilootstudie. Bijgevolg kunnen de deelnemers in het kader van dit pilootproject hoffelijkheidslichten gebruiken. Brandweervrijwilligers die niet deelnemen aan dit onderzoek mogen op geen enkel moment hoffelijkheidslichten gebruiken. Ook andere weggebruikers mogen deze hoffelijkheidslichten niet gebruiken.